Francisco de Aguiar y Seijas, pastor del rebaño

Autores/as

  • Rocío Silva Herrera Centro de Formación de agentes laicos para acciones específicas de México

DOI:

https://doi.org/10.3989/ceg.2014.127.04

Palabras clave:

Aguiar, Seijas, visita, pastoral, pastor, México

Resumen


¿Cuál fue el perfil pastoral de Francisco de Aguiar y Seijas, arzobispo de México? A través de los datos que aporta el Libro de visita de su cuarta salida a las regiones de Chalco, Amilpas, Xochimilco y Coyoacán del 4 de diciembre de 1686 al 9 de abril de 1687, y utilizando la metodología de la biografía temática, se ha dado respuesta a la pregunta inicial. Luego del Concilio de Trento, el obispo tenía el grave deber de suscitar la reforma de las costumbres en su diócesis; la visita pastoral fue un medio privilegiado para lograrlo. El arzobispo Aguiar, formado bajo la disciplina tridentina en la arquidiócesis compostelana, hizo de su visita pastoral una verdadera misión popular entre la gente. Acompañado de una pequeña curia itinerante, gobernó e impartió justicia con características de delegación de poder. Hombre disciplinado, austero y de carácter conciliador se dirigió más como pastor de almas que como funcionario real. [gl] Cal foi o perfil pastoral de Francisco de Aguiar e Seijas, arcebispo de México? A través dos datos que achega o libro de visita da súa cuarta saída ás rexións de Chalco, Amilpas, Xochimilco e Coyoacándo 4 de decembro de 1686 ao 9 de abril de 1687, e utilizando a metodoloxía da biografía temática, se deu resposta á pregunta inicial. Logo do Concilio de Trento, o bispo tiña o grave deber de suscitar a reforma dos costumes na súa diocese; a visita pastoral foi un medio privilexiado para logralo. O arcebispo Aguiar, formado baixo a disciplina tridentina na arquidiócesis compostelá, fixo da súa visita pastoral unha verdadeira misión popular entre a xente. Acompañado dunha pequena curia itinerante, gobernou e impartiu xustiza con características de delegación de poder. Home disciplinado, austero e de carácter conciliador dirixiuse máis como pastor de almas que como funcionario real.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Aguirre, Rodolfo, "El establecimiento de los jueces eclesiásticos en las doctrinas de indios. El arzobispado de México en la primera mitad del siglo XVIII»", Historia crítica (2008), Colombia, Universidad de los Andes, págs. 15-19, disponible en http://historiacritica.uniandes.edu.co/view.php/548/view.php [Consulta: 12.02.2012].

Alberigo, Giuseppe (ed.), Conciliorum Oecumenicorum Decreta, Bologna, Edizioni Dehoniane, 1991.

Beristain de Souza, José M., Biblioteca Hispanoamericana septentrional 1, México, Universidad Nacional Autónoma de México, 1980.

Bienko, Doris y Bravo, Berenice (coords.), De sendas, brechas y atajos. Contexto y crítica de la fuentes eclesiásticas, siglos XVI-XVIII, México, Escuela Nacional de Antropología e Historia, 2008, págs. 197-209.

Cappelli, Adriano, Cronologia. Cronografia e Calendario perpetuo, Milano, HOEPLI, 19987.

Carrillo, Alberto, A., Michoacán en el otoño del siglo XVII, Zamora, El Colegio de Michoacán, 1993.

Carrillo, Alberto (ed.), Manuscritos del Concilio tercero provincial mexicano (1585), t. III, vol. 1, Zamora, El Colegio de Michoacán, 2009.

Corpus juris canonici emendatum et notis illustratum, pars. I, vol. I, Romae, Gregorii XIII. pont. Max. iussu editum, 1582, disponible en http://digital.library.ucla.edu/canonlaw/ [Consulta: 27.06.2011].

Coulet, Nicole, Les visites pastorales, Turnhout-Belgium, Brepols, 1977.

Cuevas, Mariano, Historia de la Iglesia en México 1600-1699, t. III, México, Cervantes, 1942.

Dosse, François, El arte de la biografía, México, Universidad Iberoamericana, 2007.

Dougnac, Antonio, Manual de historia del Derecho Indiano, México, Instituto de Investigaciones Jurídicas-Universidad Nacional Autónoma de México, 1994.

"El Libro de Visita pastoral del obispo Garabito o semblanza de la Nueva Galicia en 1678", Boletín eclesiástico, Guadalajara, Órgano oficial de la Arquidiócesis de Guadalajara, vol. 120/ 1 (2009), págs. 37-39.

El sacrosanto y ecuménico concilio de Trento, tr. Ignacio López de Ayala, París-México, Librería de CII. Bouret, s/f.

Enciso, Dolores, "Matrimonio, bigamia y vida cotidiana en Nueva España", Dimensión Antropológica, vol. XVII, México, Instituto Nacional de Antropología e Historia, 2009, disponible en http://www.dimensionantropologica.inah.gob.mx/?p=1186 [Consulta: 13.04.2012].

Fantappiè, Carlo, "Il concilio di Trento e la reforma pastorale", en Introduzione storica al diritto canonico, Bologna, il Mulino, 2003.

Garza, Valentina y Pérez, Juan Manuel (paleografía, introducción y notas), Las Visitas pastorales de Mazapil 1572-1856, México-Zacatecas-San Luis Potosí, CIESAS-Municipio de Mazapil-Archivo Histórico del Estado "Lic. Antonio Rocha Cordero"-Instituto Zacatecano de Cultura "Ramón López Velarde", 2007.

Gaudemet, Jean, Storia del diritto canonico. Ecclesia et Civitas, Milano, San Paolo, 1998.

Hera, Alberto, Iglesia y corona en la América española, Madrid, MAPFRE, 1992.

Horn, Rebeca, Postconquest Coyoacan. Nahua-Spanish relations in Central Mexico, 1519-1650, Stanford, Stanford University Press, 1997.

Iglesias, Arturo, El cabildo catedralicio de Santiago de Compostela en el siglo XVI: aspectos funcionales y sociológicos de una élite eclesiástica, Santiago de Compostela, Universidad de Santiago de Compostela, 2010.

Jalpa, Tomás, La sociedad indígena en la región de Chalco durante los siglos XVI y XVII, México, Instituto Nacional de Antropología e Historia, 2009.

Konetzke, Richard (ed.), Jahrbuch für Geschichte von Staat Wirtschaft und Gesellschaft Lateinamerikas, Wien, Böhlau Verlag Köln, 1980.

Lezamis, Joseph, Breve relación de la vida y muerte del Ilmo. y Rmo. Sr. Dr. D. Fco. de Aguiar y Seixas, que está en la vida del apóstol Santiago el Mayor, México, María de Benavides, 1699.

López, Antonio, Historia de la Santa A. M. Iglesia de Santiago de Compostela, t. IX, Santiago de Compostela, Seminario Conciliar Central, 1907.

Lundberg, Magnus, Unificación y conflicto. La gestión episcopal de Alonso de Montúfar OP, Arzobispo de México, 1554-1572, tr. Alberto Carrillo Cázares, Zamora, El Colegio de Michoacán, 2009.

Mayer, Alicia y De la Torre, Ernesto (eds.), Religión Poder y Autoridad en la Nueva España, México, Universidad Nacional Autónoma de México, 2004.

Melquíades, Andrés, La teología española en el siglo XVI, t. II, Madrid, Biblioteca de Autores Cristianos, 1977.

Miño, Manuel, El mundo novohispano. Población, ciudades y economía, siglos XVII y XVIII, México, Colegio de México-Fondo de Cultura Económica, 2001.

Muriel, Josefina (coord.), El Arzobispo Francisco de Aguiar y Seijas, México, CARSO, 2000.

Muriel, Josefina, La sociedad novohispana y sus colegios de niñas. Fundaciones del siglo XVI, t. I, México, Instituto de Investigaciones Históricas-Universidad Nacional Autónoma de México, 2004.

Naz, Raoul (dir.), Dictionnaire de Droit canonique, t. II, Paris, Librairie Letouzey et Ané, 1937.

Pérez, Juan Manuel, Xochimilco ayer, México, Instituto Mora, 2002.

Pontificale Romanum Clementis VIII Pont. Max. iussu restitutum atque, Leonardi Parasoli & Sociorum (ed.), Roma, Giacomo Luna (imp.), 1595.

Recopilación de las Leyes de Indias, Archivo Digital de la legislación en el Perú, disponible en http://www.congreso.gob.pe/ntley/LeyIndiaP.htm [Consulta: 01.03.2011].

Ricard, Robert, La conquista espiritual de México. Ensayo sobre el apostolado y los métodos misioneros de las órdenes mendicantes en la Nueva España de 1523-1524 a 1572, México, Fondo de Cultura Económica, 1999.

Robles, Antonio, Diario de sucesos notables (1665-1703), t. II, México, Porrúa, 19722.

Rosales, Bartolomé, Diario 1683-1688, en Estudios de historia novohispana Vol. XXXVIII (2008), transcripción y notas Benedetta Albani, México, Universidad Nacional Autónoma de México, 165-207.

Santiró, Ernest, "Plata y privilegios: el Real de Minas de Huautla, 1709-1821", en Estudios de Historia Novohispana 26 (2002), México, Instituto de Investigaciones Históricas, Universidad Nacional Autónoma de México, págs. 85-123.

Santos, Carlos, "Un volumen de constituciones sinodales compostelanas del siglo XVII en la Biblioteca del Seminario Mayor Divino Maestro de Ourense", Auriensia 12 (2009) págs. 233-283.

Silva, Natalia, "El uso de los baños temascales en la visión de dos médicos novohispanos. Estudio introductorio y transcripción documental de los informes de 1689", en Historia Mexicana Vol. LII/1 (2002), México, Revista Trimestral publicada por el Centro de Estudios Históricos de El Colegio de México, págs. 5-30.

Tanck de Estrada, Dorothy, "Castellanización, política y escuela de indios en el arzobispado de México a mediados del siglo XVIII", en Historia Mexicana Vol. XXXVIII/4 (1989), México, Revista Trimestral publicada por el Centro de Estudios Históricos de El Colegio de México, págs. 701-703.

Tomás de Aquino, Suma de teología IV, Parte II-II (b), Madrid, Biblioteca de Autores Cristianos, Madrid 19972.

Torres, Miguel de, Dechado de príncipes eclesiásticos. Que dibujó con su exemplar, virtuosa y ajustada vida el Ilust. Y Exc. Señor Doctor D. Manuel Fernandez de S. Cruz, y Sahagún, ed. facsimilar, México, Sociedad Mexicana de Bibliófilos, 1999.

Troitiño, Manuel, Vida del Ilmo. Sr. Don Francisco de Aguiar y Seixas, Santiago, E.U.C., 1951.

Vázquez, Antonio, Descripción de la Nueva España, Mariano Cuevas (ed.), México, Patria, 1944.

Vera, Gumersindo (coord.), Los historiadores y la Historia para el siglo XXI, México, Escuela Nacional de Antropología e Historia, 2006.

Zambrano, Francisco, Diccionario Bio-Bibliográfico de la Compañía de Jesús en México. Siglo XVII (1600-1699), t. IV, México, Jus, 1965.

Descargas

Publicado

2014-12-30

Cómo citar

Silva Herrera, R. (2014). Francisco de Aguiar y Seijas, pastor del rebaño. Cuadernos De Estudios Gallegos, 61(127), 117–142. https://doi.org/10.3989/ceg.2014.127.04

Número

Sección

Artículos